Valse echo’s op een zee-radar.

Helaas  zijn niet alle echo’s op een radarbeeld echt. Men onderscheidt verschillende valse echo’s :

•     Multiple echo’s veroorzaakt door grote objecten in de nabijheid
•     Indirecte  echo’s veroorzaakt door reflectie van gebouwen, kliffen , grote schepen  in de nabijheid
•     Side echo’s veroorzaakt door de zijbundels
•     Interferenties veroorzaakt door de radarscanners van andere schepen ( dit kan men wegfilteren door de functie “ Interferentie rejection “ in te schakelen )
•     Echo’s veroorzaakt voor regen, sneeuw , golven

Valse echo’s onderscheiden van de echte vraagt kennis en  training , veel training.

Blinde sectoren:
 Men moet er rekening mee houden dat een radar niet alles kan zien . Er zijn blinde sectoren  veroorzaakt door hindernissen zoals grote schepen , land , gebouwen .
Ook rond  de boot  is er een blinde sector . Hoe hoger men de radarscanner plaats hoe groter het bereik maar ook hoe groter de dode hoek van de boot .

Welke radar kiezen ?:
De eerste vraag die men kan stellen is : heb ik een radar nodig ?  Dit is afhankelijk van wat men met de boot wil doen.   Het is niet de bedoeling om met een plezierjacht de risico’s te gaan opzoeken . Bij slechte zichtbaarheid kan men beter blijven liggen . (slechte zichtbaarheid is natuurlijk niet altijd voorspelbaar ). 
Bij nachtvaren is het zeker een goed hulpmiddel als men de nodige kennis en ervaring heeft om de radar te gebruiken .
Als men niet bereid is om na aankoop een goede opleiding te volgen,  regelmatig te oefenen met de radar (bij goede zichtbaarheid) om zijn kennis te onderhouden en ervaring op te doen, dan zal de radar een vals gevoel van veiligheid geven en is het beter om er geen te hebben .

Horizontale bundelhoek:
De goedkoopste radars  hebben een scanner van 30 cm breed  en een bundelhoek van 8° . De duurste ( in de jachting ) gaan tot 120 cm en hebben een hoek van 1,8° ( hoe breder de scanner , hoe smaller de hoek )
Hoe smaller de hoek hoe beter de mogelijkheid om kleine objecten te detecteren en hoe verder het signaal draagt. De meeste radars hebben  een bundelhoek  van 6° ,en dat  is aanvaarbaar op zee, maar meestal niet voldoende om veilig  in een haven of rivier te varen bij slechte zichtbaarheid.
Bij een hoek van 6° zal een haven ingang van 200m breed pas zichtbaar zijn van op een afstand kleiner dan een mijl .
Ter info :  In de binnenvaart (beroepsvaart) moet  een goedgekeurde radar een hoek hebben kleiner dan 1,2° (scanner van 175 cm breed )

Sterkte:
Doorgaans hebben de radars in jachting een zendvermogen van 2. kW . Waarom zou men kiezen voor een 4 kW ?
In theorie zal een  radar met groot vermogen  objecten verder detecteren dan een 2 kW , maar aangezien de radarsignalen de kromming van de aarde niet volgen zal de werkelijk reikwijdte afhangen van de hoogte waarop de radar antenne geplaatst is.

Formule om het bereik te berekenen: Bereik in mijlen = 2,2 (√ hoogte van de antenne in meters + √ hoogte van het object in meters).

Vuistregel: Een radar geplaatst op een hoogte van 4 m boven het water zal een klein object ( met een goede reflectie ) detecteren op een afstand van ongeveer  4 mijl . Is het een groot object hoog boven het water dan wordt de afstand uiteraard groter ( gebouwen , koopvaardijschepen enz ) .
Een 6 Mijl range op zee is  voor een gemakkelijk manoeuvreerbaar jacht meestal voldoende .
Het  voordeel van een 4kw radar is dus niet zijn extra reikwijdte maar wel dat het uitgezonden signaal veel sterker is en daardoor wordt er ook een sterker signaal  ontvangen . Hierdoor zullen zwakke echo’s beter worden weegegeven . Bij de beroepsvaart hebben de  radars doorgaans een vermogen 25 kW en hoger  .

Beeldscherm:  
Hier telt elke cm ! Hoe groter het scherm hoe beter het detail . Een 7 inch diagonaal scherm dat men op de meeste boten terugvind geeft een radarbeeld weer met een diameter van 10 cm.  In de beroepsvaart is een diameter van het radarbeeld minimum  30cm  ( 3 x groter )

Gecombineerde systemen:
De betere toestellen  hebben de mogelijkheid om  de radar en GNSS kaartplotter op één scherm hebben ( in overlay of in een split screen  )
Dit heeft als voordeel dat men de info van het radarscherm gemakkelijk kan gaan vergelijken met het beeld op de kaartplotter . Daarboven kan men het nog eens combineren met een AIS ontvanger   en krijgt men o.a de koers , snelheid , naam ,positie, roepnaam van de schepen die een AIS signaal uitzenden ( verplicht voor de Solas schepen )

Radarreflectoren :
Jachten uit polyester worden meestal moeilijk  gedetecteerd door een radar ( de echo’s zijn zwak en vooral onstabiel ).
Lees ook : Het belang van een goede radarreflector

Ook is het belangrijk om bij slechte zichtbaarheid een stabiele koers te varen om de kans te laten aan ander schepen te begrijpen wat uw intenties zijn.

Algemeen besluit
Een radar is een grote investering en een zeer doeltreffend hulpmiddel om veilig te varen  , maar enkel een mooi ogend gadget als men er niet efficiënt mee kan omgaan . Spijtig genoeg kan men dit niet uit een boek leren en is een theorie en praktijk opleiding noodzakelijk . De RYA heeft een eendaagse  opleiding ontwikkeld  waarmee de pleziervaarder al een goede basis krijgt om te starten.

Lees ook ons artikel:

• Een zee-radar op een plezierjacht deel 1 - Introduktie
• Een zee-radar op een plezierjacht deel 2 - Radar correct inschakelen.
• Een zee-radar op een plezierjacht deel 3 : Interpretatie van het beeld
•  Voor en nadelen van een Broadband radar

Commentaar of vragen hierover mail mij op nautinstruct@gmail.com