Een persoon over boord is een nachtmerrie voor alle schippers.
Uiteraard is preventie ( lees ook : Man over boord voorkomen ) het allerbelangrijkste , maar als het toch gebeurt, kan de schipper en zijn bemanning beter goed voorbereid zijn.
De persoon die iemand ziet vallen moet luid roepen “Man Over Boord” en naar de drenkeling wijzen. Verwacht echter niet dat bezoekers/ niet opgeleide bemanning dit automatisch weten en het is aan de schipper hen hierop te wijzen.
Als de stuurman/schipper een “MOB kreet” hoort , moet hij onmiddellijk naar de persoon aan boord roepen “wijzen en blijven wijzen “. Als de drenkeling een reddingsvest aan heeft, zal hij/zij niet alleen drijven , maar ook veel gemakkelijker te localiseren zijn ( zie ons artikel over reddingsvesten )
De stuurman voert een “ crashtack” uit (door de wind draaien zonder aan de zeilen te komen ) en stuurt naar de drenkeling (omdat de Genua back staat, verliest de boot snelheid en kan men de drenkeling langzaam naderen) .
Opmerking : Als men geen visueel contact met de drenkeling heeft moet men asap naar de tegengestelde koers varen vb: boot was 40°C aan het varen – de nieuwe koers is 40°C + 180° = 220°C.
Opgelet : de stuurman moet opletten dat bij het manoeuvreren niemand anders in het water valt!
Nadien zo vlug mogelijk de giek centreren om een klapgijp te vermijden.
Eenmaal dicht bij de drenkeling moet men :
- motor starten
- een reddingsboei , joon gooien en eventueel een rookpot
- op de Kaartplotter /GPS de MOB knop indrukken ,
- een noodoproep maken via de marifoon (geen "Panpan" zoals sommigen beweren. Een persoon over boord is een levensbedreigende situatie waarbij onmiddellijke hulp vereist is.)
Eens op motor strijk het voorzeil -
Belangrijk : altijd dicht bij de drenkeling blijven !!!
Opmerking:
Roep niet “zwem “ naar de drenkeling zoals er in sommige cursusboeken geschreven staat , want de drenkeling moet stil blijven liggen om minder snel af te koelen. ( “Help” positie) ( zie ons artikel: in koud water vallen - cold shock )
Gebruik de motor om de drenkeling, kop in de wind, op een veilige afstand te naderen.( Dit proberen te doen onder zeil is leuk bij een training, maar is bij een reële situatie misdadig! )
Eenmaal de drenkeling midscheeps ligt, draai je de zeilboot tussen de wind en de drenkeling . Laat de boot langzaam naar de drenkeling drijven. Hou de boot onder controle met de motor en zorg ervoor dat je de drenkeling ter hoogte van de cockpit kan vastgrijpen met de bootshaak. (met de stroming moet je geen rekening houden)
Als je ziet dat het niet lukt, herbegin je het manoeuvre maar let er vooral op niet over de persoon te varen.
Belangrijk: Vaar nooit in achteruit naar een drenkeling , kans is groot dat hij onder de spiegel en in de schroef geraakt .
Tip: Het is zeer belangrijk dat de stuurman/schipper de drenkeling permanent kan zien om er niet over te varen .
De persoon die de drenkeling oppikt moet zich vastmaken met een veiligheidslijn aan de loefkant en zich klaarmaken om de drenkeling vast te grijpen met een bootshaak ( aan de lijkant ).
Eenmaal de drenkeling langszij ligt , binnen het bereik van de bootshaak , moet de stuurman de gashendel in neutraal zetten.
Eens men de drenkeling vast heeft , kan je best de bootshaak vervangen door een veiligheidslijn of tros ( indien mogelijk ). Als de persoon nog bij bewustzijn is , kan je hem naar de spiegel begeleiden (zonder hem los te laten) zodat hij/zij via de zwemladder aan boord kan klimmen.
Als de persoon bewusteloos is, of niet voldoende energie heeft om via de zwemladder aan boord te klimmen, is het meestal veiliger om hem naar boven trachten te hijsen via de vrijboord aan de cockpit (en niet via de spiegel ).
Het is het zeer moeilijk , lees “praktisch onmogelijk “ om een bewusteloos volwassen persoon aan boord te hijsen . Als goed alternatief kan je een reddingsvlot of bijboot in het water laten en onder de persoon schuiven zodat deze uit het water ligt.
Lees ook mijn artikel : Hoe een bewusteloze persoon aan boord krijgen.
We oefenen “MOB” bij elke RYA zeilcursus : Competent crew , Dagschipper en Kustschipper.
Oefen dit zelf (met een stootwil) minstens één keer per jaar en telkens bij een nieuwe crew .
Tip : Zorg er steeds voor dat er altijd minstens één persoon aan boord is die een Distress/Mayday via de marifoon kan versturen en die de boot kan besturen als de schipper zelf over boord valt.
Lees ook :
Commentaar of vragen hierover mail mij op nautinstruct@gmail.com
