Meer dan 20 tips & tricks om een brand te voorkomen op een boot ?
In 2011 waren er in Nederland ruim 100 plezierjachten die in vlammen opgingen (bron CBS).
Brand aan boord van een jacht is zowat het ergste wat je kan overkomen .
Wat kan je allemaal doen om een brand te voorkomen ?
Elektriciteit is de grootste oorzaak van brand op jachten.
- Zorg ervoor dat er geen brandbaar materiaal ( zoals hout , polyester , stof, plastiek ) in contact kan komen met elektrische onderdelen die warm kunnen worden. Isoleer de electrische contacten zodat ze niet in contact kunnen komen met water of brandbaar materiaal.
Water en zout vormen een gevaarlijke combinatie met electriciteit. Controleer de electrische verbindingen regelmatig en zorg ervoor dat ze goed beschermd zijn tegen waterinsijpeling .
De fabricant plaatst de electrische componenten ruim boven de waterlijn maar vergeten dat bij slecht weer het (bilge) water overal opzwiept. Ook lekken kunnen in contact komen met elektrische onderdelen.
De oxydatie aan de contacten vermindert de geleiding waardoor deze gaan opwarmen ( eventueel overhitten ) . Er moet regelmatig gecheckt worden of er zich oxidatie vormt op de elektrische conctacten .
Foto : Op de foto hiernaast zie je beddengoed opgestapeld in een kompartiment met 2 zekeringen van 100A . Ik heb het beddengoed moet wegtrekken om de zekeringrn te kunnen zien . Dit is om problemen vragen !! - Stapel ontvlambare producten in een aparte ruimte die goed verlucht is (benzine, poetsproducten, reserve gasflessen enz. )
- Stapel geen losse voorwerpen in de machinekamer (poetslappen, reserveonderdelen, reinigingsprodukten, gasflessen enz.)
- Stockeer de reserve gasflessen niet in de bakskisten , maar in het hiervoor voorzien compartiment
- Opgelet met een open raam boven het fournuis als je aan het koken bent . Als er een beetje water valt in heet vet of olie riskeer je een steekvlam.
- Zorg ervoor dat er geen brandbaar materiaal boven het fornuis hangt (meestal gordijnen of keukenhanddoeken .
- Het fornuis moet voorzien zijn van een thermische beveiliging die de gastoevoer automatisch afsluit als de vlam gedoofd is . Bij oudere schepen is dat niet altijd het geval. Controleer ook regelmatig de werking ervan.
- Laat het kookfornuis nooit onbewaakt als er iets op het vuur staat .
- Opgelet met benzinemotoren en bijhorende tanks die meestal aanwezig zijn met bijbootjes !
- Plaats automatische brand detectoren , niet alleen in de leefruimte, maar ook in de machinekamer .
- Plaats een branddeken in de kombuis . Het is uiterst efficiënt bij oliebrand in een pan of pot.
- Zorg voor voldoende brandblussers aan boord voor brandklasse A & B . Voor schepen bestaan er Solas-gekeurde brandblussers. Controleer regelmatig de vervaldatum en drukmeters van de brandblussers. Laat de brandblussers jaarlijks keuren. ( dikwijls een verplichting van de verzekering )
- Plaats (indien mogelijk) een automatisch blusapparaat met blusgas zoals FM200 of Inergen in het motor en generator compartiment .
In het Belgisch Scheepvaartreglement zijn poederblussers als verplicht voorgeschreven. Er moet echter rekening worden gehouden met de gevolgschade van het poeder op electronische en fijnmechanische apparatuur. Bovendien ontstaat tijdens het blussen een poederwolk waardoor het zicht op de brandhaard wordt belemmerd. Poederblussers moeten daarom (mijn insziens) alleen daar worden toegepast waar de brand snel en doeltreffend moet worden geblust en de nevenschade van ondergeschikt belang is,
Ik geef de voorkeur aan schuimblussers. Het grote voordeel van een schuimblusser is dat deze brandblusser een langere blusduur heeft dan een poederblusser en betrekkelijk minder nevenschade veroorzaakt. Hierdoor is deze brandblusser aan te raden op jachten, op kantoor of thuis.
Mijn advies :
- Minstens 1 brandblusser rating 5A-34B per kajuit
- Minstens 1 brandblusser rating 13A/113B in de centrale ruimte•
- Minstens 1 brandblusser 13A/113B in de cockpit
- Een branddeken in de kombuis
- Een automatische brandblusser in het motor (en generator ) compartiment
Gas aan boord is uiteraard een risico waar men rekening mee moet houden.
- De gasflessen aan boord moeten goed vastzitten, in een goed geventileerde gasbun geplaatst zijn, die alleen vanaf buiten te openen is. Lekgas moet via een grote opening onderin de bun direct naar buiten kunnen afvloeien.
- De verbindingsstukken en koppelingen van een gasleiding aan boord moeten overal goed zichtbaar zijn.
- Om gaslekken te voorkomen gebruikt men zo weinig mogelijk koppelingen. Een bocht in de vaste leiding is beter dan een haakse koppeling.
- Bescherm de leidingen tegen mechanische schade. Flexibele slangen moeten zó gemonteerd zijn dat ze niet door buiging overmatig worden belast.
- Controleer de vervaldatum van de flexibele slangen. Ze moeten om de drie jaar vervangen worden. Voor alle verbindingen alleen knelfittingen gebruikt worden, en voor zacht koperen pijpen steunbussen om insnoering te voorkomen.
- Drukregelaar moeten om de 10 jaar vervangen worden
- Kooktoestellen moeten altijd gekoppeld zijn aan een aansluitkraan. Aan kooktoestellen mag de flexibele slang niet langer zijn dan een meter.
- Plaats een goede gasdetector met de sensor tegen de vloer of in de bijlage.
Tip : Vertrouw de aanpassingen , herstellingen en onderhoud van de elektrische of gasinstallatie enkel toe aan gespecialiseerde firma’s en bewaar de facturen.
Opgelet : Sommige verzekeraars eisen een gecertificeerde gasinstallatie en ook diverse jachthavens hebben aanvullende bepalingen ten aanzien van gasinstallaties.
Gebruik een checklist wat te doen in geval van :
Wees voorbereid op een eventuele brand en volg een 2daagse STCW brandbluscursus
Commentaar of vragen hierover mail mij op nautinstruct@gmail.com
