Imray stopt met het drukken van papieren zeekaarten
De grootste producent van zeekaarten voor de pleziervaart, stopt eind 2025 met het drukken van papieren zeekaarten. Imray zal echter de pilotboeken blijven drukken.
De NOAA (USA) is dit jaar al gestopt met het drukken van papieren zeekaarten. Zeekaarten blijven wel beschikbaar in PDF-formaat. Op termijn zullen andere hydrografische diensten en producenten waarschijnlijk ook stoppen met het drukken van zeekaarten, hoewel de meeste nog steeds "print on demand" zullen aanbieden.
Internationale erkenning van elektronische navigatiesystemen
Momenteel bestaat er geen internationale erkenning of keuring van elektronische kaartplotters, navigatieapps of elektronische zeekaarten voor schepen onder de 24 meter.
Sinds 2021 is het Royal Institute of Navigation in onderhandeling met de MCA om specificaties voor een internationale keuring vast te leggen. De gekeurde systemen, bekend als SV_ECS of mini-ECDIS, zullen naar verwachting duurder worden maar aanzienlijk betrouwbaarder zijn.
De beslissing van Imray om te stoppen met het drukken van papieren zeekaarten zal dit proces waarschijnlijk versnellen.
Voordelen en nadelen van een tocht plannen met de computer
| VOORDELEN | NADELEN |
| Gebruiksvriendelijk (meestal) | Meestal geen informatie over wanneer de zeekaarten voor het laatst zijn geüpdatet (BaZ) |
| Slijt niet door veelvuldig gebruik | Computers zijn gevoelig voor defecten, bugs en hackers |
| Neemt geen extra fysieke ruimte in | Hardware moet regelmatig worden geüpdatet |
| Stromingen en getijden kunnen worden getoond op de vectorkaart | Geen mogelijkheid om handmatig peilingen te noteren op de kaart ( behave AngelNav ) |
| Informatie is snel beschikbaar | Meestal geen informatie over de betrouwbaarheid van gegevens (CATZOC*) |
| s Nachts gemaakelijk te lezen | Geen koerscorrectie door stromingen ( behalve Savvy Navvy) |
| Neemt weining plaats in | Overmatig vertrouwen in elektronische systemen kan leiden tot minder situationeel bewustzijn |
| Gemakkelijk te uipdaten | Systemen zijn afhankelijk van stroomvoorziening |
| Door een klein scherm ontbreekt overzicht |
Let op: Ook met elektronische navigatiesystemen blijft het noodzakelijk om pilotboeken te raadplegen bij het plannen van een tocht.
Lees ook: [Mijn tips om elektronisch te navigeren].
Voordelen en nadelen van een tocht plannen op papier
| VOORDELEN | NADELEN |
| Goed overzicht door de grootte van de kaart | Gevoelig voor slijtage |
| Mogelijkheid om notities te maken of wijzigingen aan te brengen (zoals BaZ) | Gevoelig voor waterschade |
| Updategegevens en laatste BaZ zijn bekend | Veel kaarten nemen veel fysieke ruimte in beslag |
| Mogelijkheid om stroomvectoren op de kaarten te tekenen voor koerscorrectie | Kaarten moeten fysiek geleverd worden |
| Positiebepaling mogelijk via peilingen | Vereist een grote tafel om te werken |
| Niet gevoelig voor bugs, defecten, hackers of elektriciteitsproblemen | ’ s Nachts moeilijk te lezen |
Wat is de oplossing?
In afwachting van goedgekeurde systemen, raad ik aan om veilig te navigeren met dubbele, onafhankelijke systemen (zoals in de koopvaardij):
- Eén navigatiesysteem met GNSS ontvanger met een rasterzeekaart.
- Eén GNSS kaartplotter met een vectorzeekaart.
Door twee onafhankelijke elektronische systemen te gebruiken, heb je altijd een volledige back-up. Door op het ene systeem een rasterzeekaart te gebruiken en op het andere een vectorzeekaart, kun je de beschikbare informatie vergelijken.
• Zorg ervoor dat je GNSS kaartplotter en zeekaarten regelmatig worden geüpdatet.
• Kies voor een tablet of pc met een zo groot mogelijk scherm .
Lees mijn artikel: [Het verschil tussen vector- en rasterzeekaarten].
Hoe een tocht plannen met een elektronische navigatiesysteem ?
Bereid je tocht voor , volgens de Solas regels , zoals je dat zou doen met papieren kaarten. Alle navigatiesystemen laten je toe een tochtplanning te maken, inclusief koers en afstanden. Met uitzondering van de app Savvy Navvy berekenen de meeste systemen echter niet automatisch de te sturen koers die rekening houdt met stromingen. Dit kun je oplossen door de berekeningen op papier te maken en te noteren in je papieren passageplan (CTS – Course To Steer).
Na het plannen van je reis op een elektronische zeekaart, schrijf je de informatie over op een papieren passageplan. Dit is belangrijk zodat je verder kunt navigeren als elektronische systemen of GNSS je in de steek laten. Lees ook : Hoe ik mijn passage plan gebruik
Let op: Geen enkele navigatie-app ( buiten TZiBoat ) geeft CATZOG-informatie weer zoals professionele ECDIS-systemen. CATZOG-informatie geeft de betrouwbaarheid van de gegevens op de kaart aan. Lees mijn artikel : Verschil tussen raster en vector kaarten
Toptips :
- Vertrouw GNSS niet blindelings; gebruik o.a je radar om je positie te controleren, zoals in de beroepsvaart.
- Zorg dat je GNSS-ontvanger compatibel is met alle GNSS-satellieten en SBAS-systemen.
- Kies voor goedgekeurde systemen zodra deze beschikbaar zijn.
Lees ook mijn artikel: [Waarom je GNSS niet volledig mag vertrouwen].
Meer en meer firma’s ontwikkelen navigatieapps, maar geen enkele voldoet volledig aan al mijn wensen. Je zal dus een compromis moeten maken .
Hieronder vind je een overzicht van navigatieapps en software
| C-Map Boating App | Deze app biedt zeer goede en gedetailleerde digitale zeekaarten, maar bevat geen informatie over stromingen of getijden. |
| Navionics Boating App | Een zeer populaire en gebruiksvriendelijke app. De zeekaarten zijn gedetailleerd, inclusief kleinere jachthavens. Helaas ontbreekt hier ook informatie over de ouderdom van de kaarten en wanneer deze voor het laatst zijn bijgewerkt. Wel worden stromingen en getijden weergegeven. |
| . Savvy Navvy | Deze app biedt bewust minder details op de zeekaarten om het beeld niet te overladen. Het is de enige app die automatische koersberekeningen biedt, waarbij rekening wordt gehouden met stromingen en wind. Helaas kun je routes alleen automatisch plannen en is getijdeninformatie niet beschikbaar. |
| TZ iBoat | Deze app biedt toegang tot raster- en vectorzeekaarten. De fabrikant is Mapmedia, die een combinatie van bronnen zoals Navionics, C-Map, satellietbeelden, NOAA en hydrografische bronnen gebruikt. Een groot pluspunt is dat de vectorzeekaarten CATZOC-informatie* tonen. De datum van uitgifte wordt vermeld, maar helaas is de BaZ (Berichten aan Zeevarenden) niet beschikbaar. Bij inzoomen op de rasterkaarten zie je een mix van verschillende fabrikanten. Getijdeninformatie is beschikbaar. |
| iNavX | Deze digitale zeekaarten bevatten weinig informatie over dieptes in jachthavens. Bij nader onderzoek blijkt dat de app het geodetische systeem EPSG:3857 gebruikt in plaats van WGS84. Hoe groot het verschil is, is niet bekend. |
| OpenCPN (voor PC) | Dit is een zeer compleet (en gratis) navigatiesysteem, bedoeld voor mensen met goede IT-kennis. Zeekaarten kunnen gekocht en gedownload worden, maar door de complexiteit heb ik het niet getest. |
| AngelNav | Dit is een navigatieapp waar ik aan heb meegewerkt met de ontwikkelaar. Het is de enige app waarmee je handmatig stroomvectoren kunt toevoegen aan je koersen, peilingen kunt noteren en gegiste posities kunt maken met tijdvermelding. Deze app ondersteunt volledige traditionele navigatie. AngelNav werkt enkel met rasterkaarten van bronnen zoals UKHO en Imray, die online gekocht en gedownload moeten worden. De UKHO-kaarten zijn van goede kwaliteit en tonen de datum van uitgifte en de BaZ, maar bevatten helaas geen details over kleine jachthavens. Getijden en stromingen zijn niet beschikbaar, maar deze zijn te vinden in de nautische almanak. |
| NV Charts en Delius | Een Duitse fabrikant van zeer goede en gedetailleerde papieren en elektronische rasterzeekaarten. Het aanbod is echter beperkt. Ze hebben een eigen app die compatibel is met hun papierenkaarten. |
Opmerking: De meeste fabrikanten van navigatieapps en elektronische zeekaarten geven geen informatie over:
- Het gebruikte geodetische systeem
- Of de diepte in LAT is weergegeven
- De uitgiftedatum van de kaart en de laatste berichten aan zeevarenden ( met uitzondering van AngelNav )
- De bron van wind- en golfinformatie in overlay
- CATZOC info ( behalve TZIboat )
DISCLAIMER
Alle elektronische navigatiesystemen hebben een disclaimer zoals :
WAARSCHUWING: Dit product is een secundair navigatiehulpmiddel en geen vervanging voor goedgekeurde overheidskaarten als primair navigatiehulpmiddel.
Andere fabrikanten vermelden simpelweg dat de zeekaarten niet geschikt zijn voor navigatie of dat ze "not to be used for navigation" zijn.
Situationeel bewustzijn,
Omdat GNSS doorgaans (voor 95%) een betrouwbare positie geeft, hebben mensen de neiging om hier volledig op te vertrouwen. Dit vermindert het situationeel bewustzijn, waardoor men soms nalaat visueel rond te kijken en de positie te vergelijken met boeien, vuurtorens, land en andere herkenningspunten om de verkregen informatie te verifiëren.
Men vergeet gemakkelijk niet alleen dat er nog steeds een foutmarge van 5% is maar ook dat nog andere fouten mogelijk zijn .
Lees ook : Waarom je GNSS niet volledig mag vertrouwen].
Hoe doet men het in de koopvaardij?
Koopvaardijschepen mogen onder bepaalde voorwaarden zonder papieren zeekaarten varen:
- IMO-goedgekeurde ECDIS systemen met een minimale schermgrootte
- Software die altijd up-to-date is
- Volledig dubbele systemen met minstens twee onafhankelijke GNSS-ontvangers en onafhankelijke stroombronnen
- IMO-goedgekeurde ENC-zeekaarten
- Automatische wekelijkse updates van BaZ met vermelding van wijzigingen
- Vermelding van de CATZOC* (betrouwbaarheid van bronnen en surveys)
- Verplichte STCW gekeurde opleiding voor officieren van de wacht
- Mogelijkheid om te kunnen overschakelen naar traditionele navigatie met DR (Dead Reckoning), EP (Estimated Position), CTS (Course to Steer) en peilingen (met Pelorus) op de ECDIS.
- De OOW (Officier van de Wacht) moet voortdurend de gegevens van de ECDIS vergelijken met radar en peilingen.
Opmerking : De grootste risico’s bevinden zich langs de kust. Schepen van meer dan 500 GT moeten een loods aan boord nemen zodra ze havens of rivieren naderen (lees ook over het nut van een loods).
*CATZOC ( Category Zone of Confidence )aanduid hoe betrouwbaar de informatie is.
Dit kan met symbolen ( sterren ) of letters en nummers . Er zijn 6 niveaus waarbij 6 sterren : het hoogste is (A1) en het laagste 2 sterren (D) . Eén ster wordt niet gebruikt om geen verwarring te hebben met een rots . Letter (U) betekend "unassessed
Lees ook : Meest gebruikte afkortingen in de scheepvaart
Commentaar of vragen hierover mail ons op nautinstruct@gmail.com
