Een goede uitkijk volgens het IAR 

De Internationale Bepalingen ter voorkoming van aanvaringen op zee, ook wel het Internationale Aanvaringsreglement (IAR) genoemd, bevatten in voorschrift 5 een duidelijke verplichting voor het houden van een goede uitkijk.

Officiële tekst van IAR voorschrift 5:

"Elk schip moet te allen tijde een goede uitkijk houden door zowel visueel te kijken als te luisteren en door gebruik te maken van alle beschikbare middelen die passend zijn in de heersende omstandigheden. Dit is noodzakelijk om een volledige beoordeling van de situatie en het risico op aanvaring te kunnen maken."

Voor wie is goede uitkijk op zee van toepassing?

Dit voorschrift geldt voor alle schepen, zonder uitzondering.

Waarom een goede uitkijk ?

Een goede uitkijk is essentieel om aanvaringen en strandingen te voorkomen. Het is de verantwoordelijkheid van de schipper om hier continu op toe te zien.

Wanneer een goede uitkijk ?

Goede uitkijk moet altijd worden gegarandeerd, zonder uitzonderingen. Schippers die solo lange tochten maken, overtreden dit voorschrift. Lees ook: Het belang van een goede uitkijk.

Opmerking:
Alle bemanningsleden die een rol spelen in het houden van een uitkijk ( wachtlopen) moeten voldoende kennis hebben om risico’s in te schatten en bekend zijn met de geldende reglementen. Lees ook: Hoe een aanvaring te voorkomen en Standing orders.

Waarmee wordt de uitkijk gehouden?

Het reglement vereist dat alle beschikbare middelen worden gebruikt, afhankelijk van de omstandigheden:

• Radar: Vooral belangrijk 's nachts of bij beperkte zichtbaarheid om aanvaringen te voorkomen en de navigatie te controleren. Overdag blijft radar een belangrijk hulpmiddel om de navigatie te ondersteunen. Lees ook: Meer over radar.
• Verrekijker: Nuttig voor het identificeren van verre objecten. Een verrekijker met ingebouwd kompas biedt extra voordelen.
• AIS-ontvanger: Elektronisch hulpmiddel om schepen en navigatiehulpmiddelen (Aids to Navigation, AtoN) te identificeren. Lees ook: Wat je moet weten over AIS.
• VHF-marifoon: Belangrijk voor radio communicatie met andere schepen of kuststations bij twijfel of gevaar. Zorg ervoor dat je luistert op de juiste kanalen voor je locatie. Lees ook: Het gebruik van de VHF-marifoon bij het voorkomen van aanvaringen op zee.
• Peilkompas: Essentieel voor het detecteren van aanvaringskoersen en voor plaatsbepaling. Lees ook: Je positie controleren met een peilkompas.
• Dieptemeter: Onmisbaar voor bevestiging van je positie en het voorkomen van gronding.
• Kaartplotter: Een hulpmiddel voor navigatie en als ondersteuning bij het gebruik van AIS.
• Ogen: Elektronische hulpmiddelen moeten regelmatig gecontroleerd worden, maar het gebruik van de ogen blijft essentieel om obstakels en gevaren visueel waar te nemen.
• Horen: Geluidseinen van andere schepen of navigatiehulpmiddelen (AtoN) zijn cruciaal, vooral bij beperkte zichtbaarheid. Let ook op andere geluiden, zoals de motor van een schip zonder verlichting of de aanwezigheid van dieren, zoals orka’s.
  Opm :  Luisteren naar muziek (met of zonder oordopjes) is niet toegestaan tijdens de wacht.
• Neus: Neus helpt bij het detecteren van abnormale geuren zoals rook of gas. Lees ook: De geur van rotte eieren.
• Nachtcamera’s: Een waardevolle aanvulling, vooral bij slecht zicht of 's nachts.
  

  Beperkingen bij het houden van een goede uitkijk:

  Als schipper moet je rekening houden met factoren die de uitkijk belemmeren, zoals:
• Dode hoeken bij zeilschepen (bijvoorbeeld door de lijkant van een genua of spinnaker).
• Beperkt zicht door een buiskap of plastic vensters.
• Regen of condens op de ruiten van een motorboot.
• Dode hoeken bij binnenbesturing van een motorboot of grote zeilboot.
• Reflecties van instrumenten in de voorruit, vooral 's nachts.
• Verblinding door licht van instrumenten of leeslampen.
  Belangrijk: Deze beperkingen zijn geen geldig excuus bij een ongeval, noch bij een rechtszaak noch bij de verzekering.
  
  Strikvraag: Wat is de situatie met een goede uitkijk bij onbemande schepen? 

  Kijken versus observeren. 

  Een wachtlopend bemanningslid moet observeren, niet alleen kijken. Het verschil is dat je bij kijken "passief" bent, terwijl je bij observeren actief waarneemt.
  Efficiënt observeren houdt in dat je:
  • Andere schepen kunt identificeren.
  • Het risico op een aanvaring kunt inschatten.
  • Drijvende objecten, boeien, lichten en landmerken kunt waarnemen.
  • Weersveranderingen en veranderingen in de kleur van het water herkent.
  • Stromingen en andere navigatie-indicatoren correct interpreteert.
  Efficiënt observeren is een vaardigheid die moet worden getraind en vereist ervaring.
  
  AtoN: Zie ook: De lijst van veelgebruikte afkortingen.
  
  
• Commentaar of vragen hierover mail ons op nautinstruct@gmail.com