Atlantische Oceaantocht van Lanzarote naar Guadeloupe december 2019

Opdracht: Eigenaar begeleiden van Lanzarote naar Guadeloupe met een (onbetaalde ) bemanning dat hij zelf heeft geselecteerd. 

Boot: Catamaran - 19m lang - 2 motoren van 150Pk – 2 dieseltanks van 1000l – 2 watertanks van 650l – generator – watermaker – spinnaker, parasail, code zero, gennaker . 
Ter voorbereiding van deze tocht heeft de eigenaar in de zomer het volledige staand want vervangen.

Veiligheidsuitrusting aan boord :
• 2 reddingsvlotten ( <24u ) voor 6 personen . 
• Topkwaliteit reddingsvesten met harnas en ingebouwd automatisch MOB-systeem
• 2 grabbags volledig klaargemaakt om onmiddellijk meegenomen te worden
• Overal brandblussers, inclusief in de motorruimtes 
• Uitgebreide set vuurpijlen.
• Sterke schijnwerper op batterijen.
• Zeer uitgebreide apotheek .
• Zware externe autonome bilgepomp.

 Communicatie:

• VHF/DSC-marifoon 
• Draagbare VHF-marifoon
• AIS-zender/ontvanger 
• Epirb
• Iridium Go met trackingsysteem
• Iridium-satelliettelefoon 
• GNSS-kaartplotter met 4 schermen
Ik had ook nog persoonlijk een PLB (Personal Locator Beacon) meegenomen en een Inmarsat- satelliettelefoon . 

De bemanning bestond uit  6 personen :
- De eigenaar , een zakenman uit het UK die ik 2 jaar geleden heb geëxamineerd. Hij zeilt al heel zijn leven lang. Hij heeft de catamaran sinds 5 jaar en zeilt er ruim 3-4 maand per jaar mee. Hij is zeer plichtbewust, goed georganiseerd en heeft absoluut zeer veel aandacht voor veiligheid (hij is ook helikopterpiloot) . 
Een aangenaam persoon, die grondig overlegt met zijn bemanning en aandachtig luistert naar advies. Zeer goede leider die zorgt voor de goede sfeer aan boord. Orde is wel niet zijn sterkste punt .
Hij heeft de oversteek van de Atlantische Oceaan een paar jaar geleden al eens gedaan, maar heeft toen te kampen gehad met verschillende technische defecten en een ongeluk waarbij hij zijn wijsvinger bijna had verloren. Door de antibiotica die hij moest nemen op advies van de dokter op afstand werd hij daarenboven ook nog ziek en kon amper nog functioneren . 
- Een Nederlander van 30j, RYA/MC-gekwalificeerde Yachtmaster en zeer veel zeilervaring
- Een Spaanse vrouw van 30j, die de Spaanse opleidingen voor commerciële yachting heeft gevolgd.
- Een Engelse vrouw van 18j die op internationaal niveau wedstrijden zeilt op kleine zeilboten.
- Een Duitse man van 18j die ervaring heeft opgebouwd op de zeilboot van zijn ouders 
- En ondergetekende 

Wachtlopen:
De wachten werden opgesplitst in shiften van 4 uur tijdens de dag en van 3 uur tijdens de nacht. Dit systeem heeft als voordeel dat de wachten gedurende de nacht kort zijn en dat elke wacht een uur opschuift. 
Er werd afgesproken dat de persoon die de wacht op moet, zijn/haar wekker zelf zou zetten en niet zou gewekt worden door de persoon die de wacht heeft. Op deze manier wordt voorkomen dat er te veel tijd zou verlopen alvorens men zou ontdekken dat de persoon van wacht iets is overkomen.
Bij de minst gekwalificeerden werd de nachtwacht uitgevoerd door 2 personen .

Zeilen:
Bij het hijsen/strijken van de spinnaker/parasail/gennaker/code zero werd iedereen ingezet, om steeds voorbereid te zijn op problemen/ongelukken .
De regel was dat tussen zonsondergang en zonsopgang de spinnaker/parasail/gennaker/code zero volledig werd binnengehaald. Het grootzeil werd gereefd of volledig gestreken en er werd op genua gevaren. Het is te risicovol om in het donker de zeilen te wisselen. 

Veiligheidsregels :
De volgende veiligheidsregels werden afgesproken (en gerespecteerd)
Op de veiligheidsbriefing maak ik duidelijk dat we wel kunnen communiceren met de reddingsdiensten, maar dat je op de oceaan niet meer kan rekenen op reddingsdiensten zodra je 200 mijl verwijdert bent van het land. Op andere schepen moet je ook niet direct rekenen omdat ze enerzijds niet in de buurt zijn en anderzijds meestal geen ervaring hebben met reddingsoperaties en/of hiervoor niet uitgerust zijn.
Het is dus in het belang van allen om de veiligheidsregels strikt na te leven o.a :

• Reddingsvest is verplicht als men werkt op het voordek.
• Reddingsvest is verplicht tussen zonsondergang en zonsopgang.
• Nooit alleen op het voordek gaan.
• Logboek moet stipt om het uur ingevuld worden.
• Algemeen rookverbod.
• Algemeen alcohol verbod.
• Gas uitschakelen na het koken.
• Bij twijfel moet men de eigenaar of mezelf informeren.
• De locatie van het veiligheidsmateriaal, het MOB-manoeuvre en de procedure om de boot te verlaten werden uitvoerig besproken . 

Waar was ik minder mee tevreden:
Ik betrapte de eigenaar die ‘s nachts alleen op de het voordek ging. Ik heb hem hierover aangesproken en hij was het met mij eens dat dit niet alleen risicovol is, maar ook een slecht voorbeeld. 
Hij vond het ook niet nodig om dekschoenen te dragen als men naar het voordek ging. Ik vind het belangrijk om dekschoenen te dragen omdat ze meer grip hebben dan blote voeten. Op blote voeten loopt men bovendien het risico loopt om de tenen te stoten aan hindernissen op het dek (wat ook gebeurt is bij de eigenaar)
Niettegenstaande mijn advies vond de eigenaar het niet nodig om de bilges dagelijks te controleren. 

Eten en drinken:
Er werd op voorhand warme maaltijden voor 15 dagen voorbereid en ingevroren. Dit had als groot voordeel dat het klaarmaken van de maaltijden op zee veel minder tijd in beslag nam en dat er zeer weinig afval was. Nadeel is dat je hiervoor grote diepvriezers aan boord moet hebben en voldoende batterijcapaciteit .
Het ontbijt werd individueel genomen, maar de lunch en het avondeten werden samen genomen. We hebben gedurende ongeveer 10 dagen vers fruit en groenten kunnen eten . 
De boot was voorzien van een watermaker en de watertanks werden dagelijks bijgevuld telkens de generator werd aangezet. Er was een reserve van 200l drinkbaar water voorzien in grote bidons, voor het geval de watermaker defect zou zijn of de watertanks gecontamineerd zouden zijn. Ook bij een evacuatie zouden deze bidons meegenomen worden.

Afval:
Zoals bepaald in MARPOL (maritieme regels tegen pollutie) werd het organisch materiaal enkel overboord gegooid buiten de territoriale wateren. Ander afval werd aan boord opgeslagen. 

Verloop van de reis:
Op 24/11 vertrokken we uit Lanzarote , maar door een defect aan de overloop moesten we een stop maken in Las Palmas.
De echte oversteek starte op 27/11 vanuit Las Palmas. De eigenaar wou op 12/12 in Guadeloupe zijn en hiervoor moesten een gemiddelde afstand afleggen van 200 mijl per dag. Als er onvoldoende wind was hebben we regelmatig de motoren moeten bijzetten.
Omdat de weerberichten voor de eerste dagen niet veel wind voorspelden, had de eigenaar 400l diesel extra aan boord genomen. Uiteindelijk waren de dieseltanks nog halfvol bij de aankomst in Guadeloupe.
Buiten de eigenaar en ik , had de bemanning geen ervaring met oceaantochten. Ze wisten niet wat er hun te wachten stond maar ze wisten wel dat er geen weg terug is. De eerste dagen waren lastig want de meesten hadden last van zeeziekte, konden slecht slappen door het geluid van het water op de romp, door het klapperen van de zeilen, door de warmte in de kajuiten en door het lopen van de nachtwachten. Na 3 à 4 dagen begon men zeebenen te krijgen en wende men aan de geluiden en aan de routine van het wachtlopen. 
De sfeer was in het algemeen goed, behalve met het Spaanse bemanningslid dat moeite had om het Engels te verstaan. Ze geraakte gefrustreerd omdat ze niet kon deelnemen aan de gesprekken en ze had de indruk dat we grapjes maakte over haar. Na een therapeutisch gesprek met mij, waarbij ze haar emoties kon ventileren, en na een verhelderend gesprek met de eigenaar was alles weer onder controle. Moraal van het verhaal: het is belangrijk dat men elkaar vlot verstaat .

De eerste week hebben we regelmatig vis gevangen en ook opgegeten .
Door het gebrek aan orde op de boot moest men wel altijd achter iets zoeken wat op termijn wel wat ergernis begon op te wekken.
Tijdens de overtocht heb ik aan het Nederlandse bemanningslid een opleiding gegeven om te kunnen navigeren met de sextant . 
Tijdens de 15 dagen op de oceaan hebben we slechts een 10-tal zeilboten gezien aan de horizon en 2 cargoschepen.
Bij deze oversteek hebben we relatief weinig dolfijnen en walvissen gezien. Ook vliegende vissen waren in mindere mate aanwezig . 
Afgelgde afstand was volgens de boot log 2.778 Nm

Weer:
De wind varieerde meestal tussen N–NO en O, met een kracht van 10 kt tot pieken van 35 kt, en golven tussen 1 en 4m. Lange hoge golven zijn goed verteerbaar, maar een verwarde zee is lastig en vermoeiend. 
Elke dag werden de weerberichten opgevraagd met de Iridium Go . 
Bijna dagelijkse hadden we te kampen met lokale stortbuien met rukwinden (ocean squalls) . Gelukkig duren ze nooit lang, maar het is belangrijk om ze op tijd te zien om de zeilen te kunnen aanpassen. In de donker kan je ze enkel zien aankomen op de radar .

Defecten – ongevallen: 
De GNSS-kaartplotter gaf regelmatig een algemene foutmelding, maar na herstarten was het systeem terug operationeel 
Buiten een splinternieuwe spinnaker, die scheurt na een paar uur in 20 kt wind, zijn er geen defecten geweest noch ongevallen gebeurt.

Dat het niet altijd van een leien dakje loopt kan je lezen in mijn artikel : Het relaas van een mislukte Atlantische oceaan oversteek 

Commentaar of vragen hierover mail mij op nautinstruct@gmail.com