Koud water is levensgevaarlijk !

In koud water vallen , is nooit een prettige ervaring, maar is vooral een levensbedreigende situatie !

Elk jaar, vooral in de jachthavens,  vallen er personen in het water en overlijden , ondanks het feit dat ze goede zwemmers waren. Ook over boord vallen is levensbedreigend . 

Deze ongevallen kennen meestal een dodelijke afloop door de thermische shock .

Een Cold Shock Response ( of thermische shock )  is veroorzaakt door het plotseling temperatuur verschil tussen ons lichaam en het water en is de hoofdoorzaak van de fatale afloop . Tien graden verschil is voldoende om een thermische shock te ervaren .

De hydrocutie is meer dan 60% van de gevallen de oorzaak van het overlijden ( ref wereld expert koud water shock Prof. Mike Tipton ) 

• Door plotse temperatuur verschil stijgt de bloeddruk en hartslag pijlsnel , met mogelijkheid van een hartinfarct of hersenbloeding als gevolg. 
• De persoon zal hyperventileren , en zijn/haar  adem onder water niet kunnen inhouden, en water inademen. ( groot risico op secundaire verdrinking )
• De drenkeling is in het begin volledig gedesoriënteerd .
• Hij/zij verkrampt waardoor zelf een goede zwemmer niet in staat zal zijn om te zwemmen.
• Door de koude en het gewicht van de natte kledij zal de persoon waarschijnlijk zelf niet in staat zijn om op een ladder te klimmen.

Kort filmpje over hoe omgaan met koud water of thermische shock  https://www.youtube.com/watch?v=Co3Sdfvlcv8

Persoon die in het water valt moet :

• Proberen rustig te blijven tot dat de ademhaling terug onder controle is  en vooral niet proberen te zwemmen vooraleer de ademhaling onder controle is 
• Zo weinig mogelijk bewegen en niet zwemmen ( tenzij redding zeer nabij is ). Door te zwemmen versneld men de onderkoeling !!
• Om hulp vragen
• Communicatiemiddlen zoals een PLB , AIS Mob , GSM in een waterdichte hoes heeft al levens gered .

Personen op het droge ( of aan boord ) moeten :

• Altijd onmiddellijk om hulp roepen van de reddingsdiensten , en zeker niet proberen op zijn eentje op te lossen.
• Proberen de drenkeling vast te grijpen om hem te ondersteunen zonder zichzelf in het gevaar te brengen.
• Proberen de drenkeling , zonder hulp , uit het water halen, is meestal een onmogelijk opdracht en verspilling van energie. 
• Als de drenkeling te ver verwijdert is , een reddingsboei gooien en hem naar de kant te trekken. Als dat niet lukt , naar de drenkeling wijzen en niet uit het oog verliezen ( er nooit achter springen ) 

Lees ook mijn artikel : Man over boord op een motorboot  en Man over boord op een zeiljacht 

Als de persoon uit het water is , moet deze zo snel mogelijk naar het hospitaal overgebracht worden door een ziekenwagen.  ( Nooit zelf rijden ! )
Drenkeling moet altijd medisch onderzocht worden , want de gevolgen van de cold shock en water in de longen zijn niet altijd onmiddellijk zichtbaar .

Tips om deze ongevallen in de jachthavens  te voorkomen:

• Hou er rekening mee dat de pontons, in de winterperiode , gevaarlijk glad kunnen zijn ( vooral schoenen met lederen zolen zijn aartsgevaarlijk )
• Stap in het midden van de pontons
• Lokaliseer op voorhand de plaats van de reddingsboeien en trapladders. 
• Hou er rekening mee dat door de beperkte verlichting , de talrijke hindernissen op de pontons niet altijd zichtbaar zijn.
• Tijdens de winter loopt er zeer weinig volk in de jachthaven , waardoor er weinig sociale controle of hulp aanwezig is.
• Vooral na een uitgebreid bezoek van de bar of restaurant is dit gebied levensgevaarlijk. ( alkohol verhoogt bovendien nog eens het effect van de cold shock ) 
• Ook op de pontons , is het dragen van een reddingsvest geen overbodige luxe.
• Verplaats u op de pontons liefst met minstens 2 personen.
• Zorg voor een gemakkelijk en veilige op en afstap van de boot.
• Aan boord zorg dat je vast gelijnd bent .
• Zorg dat de schipper en bemanning minstens éénmaal een MOB oefening maken .  

 NB : Er is een groot verschil tussen een persoon die bewust in koud water springt ( wat ook niet zonder gevaar is ) en een persoon die onverwachts in koud water valt !!! . 

Volg een cursus Eerste hulp voor ongevallen op zee om , op een correcte manier , een drenkeling of onderkoelde persoon te helpen.

Lees ook : Alles wat een schipper moet weten over reddingsvesten

Bekijk ook het filmpje van de RNLI over de cold shock

 Eddy Coenen is een erkende Sea survival expert/ instructeur en EHBO op zee  instructeur

Commentaar of vragen hierover mail ons op nautinstruct@gmail.com